Özet
Bilimsel araştırmalarda sorulara cevap vermek için veri toplamama araçlarına “anket” veya “ölçek” gibi çok farklı isimler verildiği görülmektir. Bu çalışmanın amacı ölçek ve anket arasındaki farklar hakkında bilgi vermektir.
Anahtar Kelime: Ölçek, Anket
Ölçek ve Anket
Ölçme, bir özelliğe sahip oluş derecesini belirtmek için, belirli kurallara uyularak sembolik değerler verme işlemidir. Bir başka anlamda bir değişkenin sembolle ve özellikle sayı ile eşleştirilmesidir. Bilimsel araştırmalarda ölçmenin temel amacı bir konu üzerinde değerlendirme yapmak ve karar vermektir (Ercan & Kan, 2004).
Bilimsel çalışmalarda en popüler veri toplama yöntemlerinden biri ankettir. Thomas (1998) göre anket, “İnsanların inançlarını, davranışlarını, yaşam koşullarını, tutumlarını betimlemek için bir dizi sorudan oluşan bir araştırma materyalidir.” Çoğunlukla sosyolojik araştırmalarda kullanılan anket, diğer veri toplamam yöntemlerinden farklı olarak çok büyük gruplara düşük maliyette ve hızlı uygulanır. Fakat çok yüzeysel olarak bilgi toplamaya uygun olması ve soruların önceden hazırlandığı için esnek olmaması en önemli sınırlılıklarıdır. Din, ırk, sezaryen gibi toplumun hassas olduğu konularda veri toplaması güçtür. Çünkü, cevaplayanlar bu tür sorularda kendi özel hayatına müdahale olarak anlayıp soruları doğru cevaplandırmayabilir. Diğer bir önemli sınırlılık ise zaman sorunu olduğu söylenebilir. Anketteki soru sayısının artması ile cevaplamaya ilişkin konsantrasyonun düşmesi, yorgunluğun artmasına bağlı olarak düşünmeden cevap verme ihtimalinin yükselmesine sebep olabilir (Wolf, 1988; Aiken, 1997).
Bilimsel araştırmalarda kullanılan ölçekler toplam puan kavramında anketten ayrılır. Ölçek ile benzer madde türlerine sahip olsa da ankette toplam puan elde edilmez. Ölçek belirli bir konuda bir özelliğin ölçülmesi amacıyla kullanılırken, anket belirli bir amaç içinde bilgi toplamak için kullanılır. Ölçekler, tek boyutlu bir yapıyı ölçmek için birbiri ile alakalı maddelerin bir araya geldiği sistematik bir yaklaşımdır. Fakat anketler birçok bağımsız maddenin sistematik bir düzen içinde farklı amaçlarda bilgi toplayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Anketlerin geçerliliğini belirlemek için sadece analitik yaklaşımlar kullanılırken ölçeklerin geçerliliğini belirlemek için hem analitik hem de istatistiksel yaklaşımlar kullanılabilir (Şimşek, 2014).
Kaynakça
Aiken, L. R. (1997). Qustionnaires and inventories: Surveying opinions and assessing personality. New York: John Wiley & Sons, Inc. .
Ercan, İ., & Kan, İ. (2004). Ölçeklerde Güvenirlilik ve Geçerlilik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
Şimşek, A. S. (2014, 05 02). Anket ile ölçek arasındaki farklar nelerdir? 10 24, 2016 tarihinde Alfa İstatistik: http://www.alfaistatistik.com/ adresinden alındı
Thomas, R. M. (1998). Conducting educational research: A comparative view. West Port, Conn: Bergin & Garvey.
Wolf, R. M. (1988). Questionnaire. Educational reseach methodology and measurement . Oxford: Pergaman Press.USA. .
